Nazwa DART to skrót angielskiej nazwy Declining, Ageing and Regional Transformation (tj. zmniejszanie i starzenie się społeczeństwa oraz przekształcenia regionalne), trzech gwałtownych i niekorzystnych procesów, którym podlega społeczeństwo europejskie w ramach tzw. przemian demograficznych. Powyższe przemiany dotyczą nie tylko starzenia się społeczeństw i obniżenia stopy urodzeń, ale również migracji młodych osób, zwłaszcza z terenów wiejskich. Projekt DART jest realizowany w ramach Programu Współpracy Międzyregionalnej INTERREG IVC 2007-2013, w ramach Celu 3 (Europejskiej Współpracy Terytorialnej), obejmującego swym zasięgiem terytorium 27 państw Unii Europejskiej oraz Norwegii i Szwajcarii. W projekt zaangażowanych jest 14 partnerów z 11 państw unijnych (a 13 regionów), Partnerem Wiodącym jest niemiecki InvestitionsBank des Landes Brandenburg z siedzibą w Poczdamie, który nadzoruje realizację projektu i sprawuje kontrolę nad jego stroną finansową. Całkowity budżet projektu wynosi 2.050.098,00 €, z czego suma 1.579.942 € pokrywana jest z funduszy strukturalnych, reszta zaś z funduszy partnerów projektu DART. W przypadku DOPS budżet przewidziany na działania w ramach projektu DART wynosi 125.000 €, z czego 18.750 € pochodzi z budżetu województwa dolnośląskiego, reszta zaś jest refundowana. (106.250 €).
Głównym celem projektu DART jest przygotowanie regionów europejskich na konsekwencje przemian demograficznych, poprzez wymianę dobrych praktyk i wiedzy, oraz wypracowanie praktycznych rozwiązań w sferze:
-
- Edukacji i kształcenia ustawicznego
- Ochrony zdrowia i pomocy społecznej
- Innowacyjnych rozwiązań w ramach gospodarki realizowanej w regionie.
Przemiany demograficzne niosą określone konsekwencje ekonomiczne i społeczne, zwłaszcza w odniesieniu do zwiększającej się rokrocznie grupy seniorów, takie jak:
-
- konieczność zapewnienia opieki zdrowotnej i pomocy socjalnej na odpowiednim poziomie (w związku ze starzeniem się społeczeństw)
- zmiany udziału wydatków na ochronę zdrowia
- zmiany udziału wydatków na cele socjalne i zabezpieczenie emerytalne
Przygotowanie zmian systemowych, które uwzględnią powyższe przemiany demograficzne, staje się jedną z priorytetowych kwestii społecznych. Zwłaszcza w odniesieniu do rosnącej populacji seniorów, którym powinno się umożliwić efektywne wykorzystanie swojego potencjału w perspektywie indywidualnej i społecznej. Ponadto intencją projektu DART jest zdefiniowanie nowych wspólnych wskaźników dla zmierzenia poziomu i kierunku zmian demograficznych na obszarze regionów zaangażowanych w projekt. Wypracowany ujednolicony system wskaźników ma umożliwić miarodajne porównanie danych oraz poziomu zmniejszania się społeczności. Projekt DART jest realizowany od 1 stycznia 2010 roku do 31 grudnia 2012 roku.
Główne cele Projektu DART
- Umożliwienie opracowania i rozwinięcia nowej, zintegrowanej strategii dla utrzymania pożądanej jakości usług i życia w zmniejszających się i starzejących społecznościach.
- Osiągnięcie społecznej inkluzji wszystkich pokoleń-rozumianej jako solidarność międzypokoleniowa
- Wzmocnienie spójności społeczno-ekonomicznej regionów europejskich w ramach zrównoważonego rozwoju Wspólnoty Europejskiej
- Upewnienie się, że dobre praktyki zdiagnozowane w ramach międzyregionalnej współpracy nad projektem, są osiągalne również dla innych podmiotów polityki regionalnej.
Pośrednie cele Projektu DART
- Zaprezentowanie regionalnym oraz lokalnym decydentom możliwości związanych z kształtowaniem przemian demograficznych na ich obszarze oraz zapobieganiem ich negatywnym skutkom
- Powiększona liczba osób o zwiększonej wiedzy na temat przemian demograficznych
- Znalezienie praktycznych rozwiązań w zakresie zorganizowania opieki zdrowotnej i służb socjalnych na słabo zaludnionych terenach
- Umożliwienie osobom starszym dostępu do edukacji bez względu na wiek oraz miejsce zamieszkania
- Wzmocnienie innowacyjnych rozwiązań na regionalnym rynku pracy
- Lepsze zrozumienie możliwości jakie daje tzw. „silver economy„
- Rozwinięcie ogólnodostępnego zbioru standardów i wskaźników, umożliwiającego porównanie poziomu przemian demograficznych oraz pomiar efektywności podjętych działań w zmniejszających się regionach
Dodatkowe cele Projektu DART (zgodnie z wytycznymi polityk wspólnotowych)
- Wypracowanie rozwiązania mogą być wdrażane również w tych regionach, które dopiero zmierzą z problemami demograficznymi
- Wniesienie istotnego wkładu do dyskusji na temat kierunków rozwoju polityki funduszy strukturalnych po roku 2013
- Promowanie problematyki zmian demograficznych jako jednego z najważniejszych nurtów polityki regionalnej
KOMPONENTY PROJEKTU DART
Projekt DART składa się z 4 elementów składowych, realizowanych równocześnie:
- Komponent: „Zarządzenie i koordynacja”
- partner odpowiedzialny za bezproblemowe wdrażanie projektu to Partner Wiodący ILB, centralny bank Landu Brandenburgii, zarządzany przez władze publiczne z siedzibą w Poczdamie. W ramach komponentu będą prognozowane koszty realizacji projektu, monitorowane finanse ze szczególnym uwzględnieniem tzw. „kosztów wspólnych”, nadzorowany będzie plan ewaluacyjny, jak również zostanie zredagowana Umowa Partnerska DART.
- Komponent: „Komunikacja i rozpowszechnianie”
- partner odpowiedzialny Partner Wiodący ILB; cel: rozpowszechnianie działań i rezultatów wypracowywanych w ramach DART nie tylko wśród jego partnerów, ale również poza nimi-np. wśród decydentów regionalnych lub lokalnych. Zalecana jest spójność działań promocyjnych oraz rozpowszechniania informacji o zmianach demograficznych oraz DART. W ramach tego komponentu rozpowszechniane będą m.in. oświadczenia prasowe, broszury, newslettery oraz prowadzona będzie wspólna witryna internetowa DART.
- Komponent: „Wymiana doświadczeń celem zidentyfikowania i zanalizowania dobrych praktyk”
- partner odpowiedzialny fiński Region Północnej Karelii; celem jest zidentyfikowanie jak największej liczby dobrych praktyk w zakresie przezwyciężania problemów związanych z przemianami demograficznymi w dziedzinie opieki zdrowotnej, edukacji i kształcenia ustawicznego, zatrudnienia i gospodarki. Wymiana doświadczeń nastąpi w trakcie spotkań przygotowawczych, 5 wizyt studyjnych oraz 8 tematycznych warsztatów przygotowawczych.
- Komponent: „Rozwój nowej metodologii-standardy i wskaniki przemian demograficznych”
- partner odpowiedzialny Partner Wiodący ILB; partnerzy projektu postawili sobie za zadanie wypracowanie wspólnej metodologii, w celu zdiagnozowania istniejących wskaźników i standardów w zakresie przemian demograficznych. Dzięki używaniu wspólnych wskaźników (kryteriów społecznych, składu populacji oraz dostępności infrastruktury i usług etc.) możliwy będzie rzetelny jakościowy pomiar zmian demograficznych na obszarze partnerów DART.
Budżet Projektu DART
Całkowity budżet Projektu DART wynosi 2 050 098 €, z czego suma 1 579 942 € pokrywana jest z funduszy unijnych, reszta zaś z wkładów własnych partnerów projektu DART. Największa część środków budżetowych-kwota 939 344€, jest przeznaczona na realizację Komponentu 3-„Wymiana doświadczeń”, na którym w głównej mierze opiera się powodzenie projektu. W przypadku DOPS budżet przewidziany na działania w ramach projektu DART wynosi 125 000 €, z czego kwota 106 250€ refundowana jest z funduszy strukturalnych, reszta zaś 18 750 €- jest wkładem własnym i jest pokrywane ze budżet województwa dolnośląskiego. Polska jest krajem znajdującym się wśród krajów konwergencji, w związku z czym udział Ośrodka w projekcie jest współfinansowany ze środków EFRR w wysokości 85% poniesionych wydatków.